Dobrostan – czym jest i jak go budować? Praktyczny przewodnik

Dziś biorę pod lupę temat dobrostanu. Pojęcie mi szczególnie bliskie, bo wywodzi się z psychologii pozytywnej i wiele ma wspólnego z... talentami i mocnymi stronami. Myślę, że dobre zrozumienie, czym ten dobrostan jest oraz jak go kształtować, to wiedza, która przyda się każdemu z nas. Pogłębi nie tylko naszą samoświadomość i sprawczość, ale pomoże czerpać więcej satysfakcji z naszego życia.

Spis treści:

1. Czym jest dobrostan?

2. Jak dbasz o siebie w czterech kluczowych sferach dobrostanu? Sprawdź, co możesz poprawić

3. PERMA – 5 filarów dobrostanu według psychologii pozytywnej

4. 15 pytań, które pomogą Ci poprawić dobrostan i osiągnąć większą satysfakcję z życia

5. Dobrostan a talenty – jak mocne strony pomagają w osiągnięciu szczęścia?

6. Książki wspierające osiągnięcie dobrostanu

Jak osiągnąć dobrostan?

O co chodzi w tym całym dobrostanie?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje dobrostan (well-being) jako stan, w którym jednostka realizuje swoje możliwości, radzi sobie ze stresem, pracuje produktywnie i efektywnie oraz wnosi wkład do swojego życia społecznego. Co wchodzi w skład dobrostanu?

Zdrowie fizyczne, czyli dobra kondycja fizyczna, brak chorób, możliwość wykonywania codziennych zadań.

Zdrowie psychiczne, czyli zdolność radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania problemów, zrozumienie, wyrażanie i regulacja emocji.

Wymiar społeczny, czyli jakość relacji, poczucie przynależności, wsparcia społeczności, dawanie swojego wkładu do życia społeczności.

Satysfakcja z życia: ogólne poczucie szczęścia, spełnienia wynikające z realizacji osobistych celów.

WHO podkreśla, że dobrostan to coś więcej niż tylko brak choroby. To aktywne i pozytywne podejście do życia, które obejmuje wszystkie powyższe sfery. Ważny jest również kontekst środowiskowy, czy mamy zapewnione warunki do tego, aby realizować się w powyższych sferach.

Jak sprawdzić poziom dobrostanu?

A teraz przekazuję pałeczkę Tobie. Co te cztery sfery mówią o Twoim dobrostanie na dzień dzisiejszy?

• Jaka jest Twoja kondycja fizyczna? Jak dbasz o swoje zdrowie? Czy chodzisz regularnie na badania? Czy działasz profilaktycznie? Czy dbasz o swoje ciało? Jak to, co jesz, wpływa na Twoje zdrowie? Co Twoje ciało mówi o Twojej sytuacji?

• Jak się czujesz? Jakie sytuacje ostatnio szczególnie wpłynęły na Twój stan emocjonalny? Kiedy trudno Ci regulować swoje emocje? Z kim dobrze rozmawia Ci się o emocjach? Co pomaga Ci rozwiązywać problemy? Co jest Twoim największym źródłem stresu? Co Ci pomaga redukować stres?

• Kto znajduje się w Twoim najbliższym otoczeniu? Z kim chcesz nawiązać relację? Co Twoje obecne relacje wnoszą do Twojego życia? Co Ty dajesz innym? Czy czujesz się członkiem jakiejś wspólnoty/ społeczności?

• Jak oceniasz swój poziom spełnienia? Jakie ostatnio cele osiągnęłaś i z czego jesteś dumna? Co w sobie cenisz najbardziej? W jakim kierunku chcesz się rozwijać?

Co psychologia pozytywna mówi o dobrostanie?

Martin Seligman, pionier psychologii pozytywnej, definiuje dobrostan (ang. "well-being") za pomocą modelu PERMA, który składa się z pięciu kluczowych elementów:

• Positive Emotions (Pozytywne emocje) - obejmuje doświadczanie radości, wdzięczności, satysfakcji, przyjemności i innych pozytywnych emocji. Jest to aspekt życia, który daje nam uczucie szczęścia i zadowolenia.

• Engagement (Zaangażowanie) - oznacza głębokie zaangażowanie, często prowadzące do stanu "flow", gdzie osoba jest całkowicie pochłonięta przez swoje zadania.

• Relationships (Relacje) - dotyczy znaczenia pozytywnych, wspierających relacji z innymi ludźmi. Dobre relacje społeczne są kluczowe dla poczucia przynależności i wsparcia.

• Meaning (Sens) - obejmuje posiadanie celu i sensu w życiu. Znalezienie głębszego znaczenia w tym, co robimy i posiadanie celu, który wykracza poza nas samych, przyczynia się do poczucia spełnienia.

• Achievement (Osiągnięcia) - dotyczy realizacji celów i osiągania sukcesów. Poczucie osiągnięcia i spełnienia daje nam satysfakcję i buduje poczucie własnej wartości.

Seligman argumentuje, że dobrostan to nie tylko brak cierpienia, ale aktywne dążenie do życia pełnego satysfakcji i znaczenia.

Droga do dobrostanu – lista pytań, które warto sobie zadać, by żyć pełniej

Teoria była, teraz pora na praktykę! Z coachingowego podwórka przygotowałam dla Ciebie listę pytań, które będą pomocne w pracy nad swoim dobrostanem.

1. Za co jesteś najbardziej wdzięczna w tym roku?

2. Jakie zdarzenia / osoby wywołały u Ciebie najwięcej pozytywnych uczuć?

3. Co sprawia Ci przyjemność?

4. Co robisz sama dla siebie, aby wywoływać pozytywne wspomnienia?

5. Co zrobiłaś pozytywnego dla innych? Jaką inni czerpią wartość z Twoich działań?

6. Co realizuję Twoją potrzebę przynależności?

7. W jaki sposób dbasz o swoje relacje z najbliższymi na co dzień?

8. Kiedy ostatni raz odczuwałaś stan flow w pracy oraz poza pracą?

9. W jakie działania najchętniej się angażujesz?

10. Kiedy współpraca z innymi dała Ci poczucie spełnienia?

11. Jaka jest Twoja misja? Co nadaje sens Twojemu życiu?

12. Jaki sens ma Twoja działalność zawodowa?

13. Co planujesz zrealizować w tym roku, co znacząco wpłynie na jakość Twojego życia?

Jak się mają talenty do dobrostanu?

Zgodnie z podejściem psychologii pozytywnej, aby doświadczać dobrostanu należy wzmacniać w nas to co silne, co jest bardzo mocno związane z koncepcją talentów i rozwoju mocnych stron. Dodatkowo psycholożka Carol Ryff twierdzi, że aby osiągnąć dobrostan należy akceptować siebie, panować nad środowiskiem, rozwijać się, mieć pozytywne relacje z innymi, posiadać cel życiowy oraz autonomię. Bez wątpienia kluczem do tego, jest nasza praca z talentami i mocnymi stronami. Dlaczego?

• identyfikacja talentów wspiera rozwój samoświadomości - lepiej rozumiemy siebie, to jak myślimy, działamy, czujemy, w jakie schematy wchodzimy, tym samym bardziej siebie akceptujemy,

• talenty to nasze zasoby, z których możemy korzystać, aby lepiej panować nad środowiskiem, rozwiązywać problemy,

• świadomość dojrzałości i niedojrzałości talentów oraz droga od talentu do mocnej strony to przestrzeń ukierunkowanego rozwoju osobistego,

• koncepcja talentów wzmacnia akceptację różnorodności, pomaga nam lepiej zrozumieć potrzeby innych, komunikować się, współpracować, a tym samym budować relacje,

• zrozumienie swoich talentów oraz ich wykorzystywanie stwarza możliwość identyfikacji swojej misji, poczucia sensu, czerpania wartości ze swoich mocnych stron i innych oraz wnoszenia wartości do świata,

• talenty budują naszą autonomię, pokazując w jaki sposób działamy wg naszych indywidualnych zasad.

A jakie Ty widzisz powiązanie swoich talentów z dobrostanem?

Polecajki książkowe, które pomogą Ci w drodze do dobrostanu

Joanna Flis - Madame Monday. Po dorosłemu.

Joanna Chmura - To nawet lepiej. Jak obracać trudności w szanse

Janice Kaplan - Dzienniki wdzięczności. Jak jeden rok pozytywnego myślenia może zmienić Twoje życie

Natalia Ziopaja - Samopomocownik. Pielęgnuj swoje zdrowie psychiczne

Carol S. Dweck - Nowa psychologia sukcesu

Gretchen Rubin - Projekt szczęście